علی چشمی، اضافه کرد: اگر رئیس جمهور کسی باشد که جوابگوی انتظارات مردم است، مثل سال ۹۲ که بحث برجام مطرح شد، نرخ آرام میشود همان طور که در آن دوران این اتفاق افتاد. اما اگر رئیس جمهوری انتخاب شود که موجب شود دورنمای روابط بینالمللی به نظر مردم مناسب نرسد، نرخ ارز باز هم میتواند جهش داشته باشد. با این حال به نظر میرسد تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری تنها عاملی که میتواند حسابی ورق را در بازار ارز برگرداند نتایج مذاکرات برجامی است. مذاکراتی که موجب شده عدهای منتظر دیدن نرخی کمتر از۲۰ هزار تومان روی تابلوی صرافیها باشند.
اما آیا واقعا موفقیت مذاکرات برجام در همان چوب جادویی است که مردم در انتظارش هستند؟ چشمی پاسخ به این پرسش را ذیل سه بُعد «بنیادی»، «انتظاری » و «هیجانی» بررسی میکند. او میگوید: بعد بنیادی آن به شرایط تورمی، میزان صادرات بویژه صادرات نفتی و تراز پرداختها و نتیجه مذاکرات برجامی بستگی دارد. البته در این میان از اهمیت بودجه دولت هم نباید غافل بود زیرا روی تورم اثرگذار است و نرخ فروش دلارهای نفتی دولت و کسری بودجه در بازار ارز هم نمود دارد.
چشمی ادامه میدهد: اگر بر اساس این فاندامنتالها حرف بزنیم کسری شدید بودجه دولت و ارقام تورم فعلی در کنار دورنمای صادرات ما که چندان خوشبینانه نیست، به این میرسیم که بعید است نرخ ارز از چیزی که هست پایینتر بیاید و حتی نرخی که با این وضعیت و ساختارهای اقتصادی سازگار باشد میتواند از نرخ فعلی هم بالاتر باشد. او میافزاید: اما در طرف دیگر ماجرا انتظارات است. اگر مذاکرات نتیجه مثبتی داشته باشد جامعه کمی خوشبین میشود. علاوه بر این گروهی هم باور دارند بعد از چند سال جهش ارزی معمولا مدتی اقتصاد با نرخهای آرامتری مواجه میشود. این نوع انتظارات میتواند نرخ را از آنچه در حال حاضر هست پایینتر بیاورد.
علاوه بر این از نگاه این کارشناس مسئله هیجانات هم در بازار نقشآفرینی میکند . او در این باره میگوید: فعالان در بازار داراییها از جمله بازار ارز گاهی تحت تاثیر هیجانات ارز را با ارقامی میفروشند که هفته بعد خودشان باورشان نمیشود با چنین قیمت پایینی دلار فروختهاند. چشمی در نهایت عنوان میکند که اگر مبنا را روی انتظارات و هیجانات بگذاریم، نمیتوانیم پیشبینی کنیم نرخ ارز تا کجا پایین میآید. اما روشن است که نرخی پایینتر از نرخهای فعلی با مسائل بنیادی اقتصاد ما همخوانی ندارد پس اگر نرخ پایینتر بیاید مقطعی است و دوباره باز میگردد.