خوان اول انتخابات مجلس یازدهم به پایان رسید، ۷ روزی که کاندیداهایی از سراسر کشور از راست تا چپ، از میانه رو تا تندرو، از شناخته شده تا گمنام، شناسنامه به دست خود را به ستادهای انتخاباتی رساندند و نام خود را در لیست کاندیداهای پارلمان یازدهم به ثبت رساندند.
اگر از گمنام ها و کمتر شناخته شده هایی که نامشان در این لیست چند هزار نفری به ثبت رسیده عبور کنیم، در میان اسامی شناخته شده ای که از طیف ها و گروه های سیاسی مختلف وارد عرصه شدند به نام خاص، شوکه کننده و به عبارتی سورپرایز انتخاباتی برنخواهیم خورد. از راست ها که گویی نمایندگان دوره های هفتم، هشتم و نهم خود را به صف کرده بودند و حتی چندان به ویترین جوانگرایی که از آن دم می زدند پایبند نشدند تا اصلاح طلبان که مدعی بودند چهره شاخص دارند اما اندک شمار در صحنه حضور یافتند.
سوال اما آنجاست که آیا مجلس یازدهم که هر دو طیف معتقدند باید متحول شود، کارآمد شود، تخصصی تر شود، جوانگراتر شود، اقتصادی تر شود و ...با این لیست از کاندیداها قرار است تحقق پیدا کند یا آن دسته گمنام ها و کمتر شناخته شده ها در قالب جریان سوم این تحول را رقم خواهند زد؟
نظارت استصوابی مانعی بر سر راه مجلس کارآمد؟
حسین کمالی دبیرکل حزب اسلامی کار، که گلایه جدی از سازوکار نظارتی انتخابات مجلس دارد، معتقد است نظارت استصوابی حاکم بر انتخابات بسیاری از چهره های شاخص را برای حضور در انتخابات بی رغبت کرده است.
وی در گفتگو با خبرآنلاین می گوید« نظارت استصوابی و سازوکار گزینشی شورای نگهبان باعث شده است که بسیاری از چهره شاخص و اثرگذار اصلاح طلب حاضر به کاندیداتوری نشوند. در چنین شرایطی نمی توان انتظار تشکیل مجلسی پویا و کارآمد را داشت.»
این چهره سیاسی اصلاح طلب تاکید می کند؛«در سازوکار فعلی شورای نگهبان کاندیداها را برمی گزیند و سپس به مردم می گوید حالا از بین این گزینه های باقی مانده رای بدهید، که سازوکار درستی نیست.»
کمالی البته نقدی هم به اصلاحیه قانون انتخابات دارد که برمبنای آن پایه تحصیلی کاندیداها بالاتر رفته است. وی می گوید«براساس مصوبه مجلس، افرادی می توانند کاندید شوند که تحصیلات عالیه داشته باشند، همین شرط یک سد و ممنوعیت در مقابل کاندیداتوری برخی چهره های کارآمد است. همین هاست که سبب می شود به جای مجلس کارآمدی مجلسی شکل بگیرد که بیشتر درگیر اختلافات و درگیری های سیاسی است.»
کمالی گویا امید چندانی به لیست اصلاح طلبان هم ندارد که تاکید می کند«اصلا بستن لیست و اینکه چه کسی سرلیست باشد مهم نیست، با این افرادی که ثبت نام کرده اند و نظارت استصوابی که وجود دارد بعید است لیستی بسته شود که نتیجه آن مجلسی کارآمد باشد.»
مجلس کارآمد با حضور جوانان و حذف باتجربه ها محقق می شود؟
حجت الاسلام سیدمحمد غروی، عضو جامعه مدرسین نیز معتقد است شکل گیری مجلسی که فقط چهره های جوان در آن حضور داشته باشند عملا امکانپذیر نیست و نباید جوانگرایی را در این مسیر تعریف کرد.
وی در گفتگو با خبرآنلاین با تاکید براینکه بدون شک پتانسیل جوانان بالاست و باید از آنها بهره گرفت این را هم گفت که«این موضوع یک خطر هم دارد، تجربه جوانان محدود است و این می تواند مشکل ساز شود. نمی توان مجلس را با نیروهای کم تجربه چینش کرد، درست آن است که ترکیب مجلس ترکیبی از جوانان و افراد باتجربه باشد.»
این چهره شاخص اصولگرا تاکید می کند«منظور ما از باتجربه افراد از کار افتاده نیست، افرادیست که بتوانند جایگاه و شان مجلس را در کنار جوانان متخصص و کارآمد حفظ کنند. نباید افراد پخته را کنار زد و کشور را به دست جوانان داد به هر دوی این نیروها نیاز است.»
وی برهمین اساس می گوید«از الان نمی توان درباره کارآمدی و پویایی مجلس بعدی اظهارنظر کرد، باید منتظر تایید صلاحیت ها و رای آوری ها باشیم تا ببینیم چه کسانی به پارلمان می‌روند.»
دردسرهای لیستی رأی دادن و مجلسی که پویا نیست
سیدمحمد غرضی هم از دیگر سیاسیونی است که معتقد است اعتبار مجلس خدشه دار شده است. وی در گفتگویی که با خبرآنلاین داشت تاکید می کند«مجلس کارآمد مجلسی است که در آن حقوق مردم بر حقوق دولت و خواص ارجحیت داده شود،نه اینکه همه امتیازات را به نهادها و دولت بدهیم. آنوقت که دیگر نامش مجلس یا قوه قانونگذاری نیست. »
وی با تاکید براینکه مجلس از شان قانونگذاری دور شده است، گفت«احزاب هم دیگر حرف مردم را نمی زنند، احزابی که باید واسطه بین مردم و نهادها باشند حرف مردم را منتقل نمی کنند و نمی زنند. بلکه آنچه بیان می شود حرف همین گروه هاست. آنهم احزاب و گروه هایی که شناسنامه دار نیستند.نتیجه این چنین شرایطی بر کارکرد مجلس هم تاثیرگذار خواهد بود.»
غرضی نسبت به رای دادن لیستی مردم هم هشدار می دهد و تاکید می کند«اگر قرار باشد بازهم مردم لیستی رای بدهند مجلسی شکل خواهد گرفت که پویا نیست، قوی نیست، کارآمد نیست. باید به افراد رای داد نه لیست ها، افرادی که توانایی آنها اثبات شده باشد.
غرضی می گوید«اگر لیست ها چه چپ چه راست رای بیاورد، همان داستان جنگ و سازش در مجلس شکل خواهد گرفت.از قدیم گفته اند که چپ نمی تواند دولت نگه دارد راست هم نمی تواند ملت نگه دارد. در چنین شرایطی به نظر من قوه قانونگذاری تبدیل به سیستمی اداری خواهد شد و بدون شک مجلس یازدهم شبیه مجلس دهم خواهد شد.»
مجلس یازدهم مسیری متفاوت از مجلس دهم را خواهد رفت؟
اما حمیدرضا ترقی عضو حزب موتلفه که حزبش تاکید بر جوانگرایی دارد، معتقداست امکان تحقق مجلس جوان وجود دارد. وی در گفتگویی با خبرآنلاین گفته است«تعداد کاندیداهای جوان این دوره از انتخابات زیاد هستند، امیدواریم مجلس آینده تلفیقی از نیروهای جوان و باتجربه باشد. معتقدم در مجلس فقط نمی توان به نیروی جوان تکیه کرد، استفاده از افراد باتجربه در امر قانونگذار حتما در کارآمدی و توانمندتر شدن مجلس تاثیرگذار است.»
ترقی که می گوید مجلس یازدهم متفاوت از مجلس دهم خواهد بود، تاکید می کند«مجلس یازدهم مجلسی پویا، کاربلد و ولایی خواهد شد که در مسیر تحقق بیانیه گام دوم حرکت می کند.»
ترقی برهمین اساس پیش بینی می کند«لیست اصولگرایان باید با حضور چهره هایی توانا، حرفه ای، انقلابی بسته شود که مشکلات مردم را اولویت بدانند. درچنین شرایطی شکل گیری مجلس کارآمد دور از انتظار نیست.»