در روز‌های آینده دولت آقای رئیسی مسوول اجرایی کشور می‌شود. بنا بر اذعان کارشناسان اقتصادی، دولت سیزدهم چند سالی باید آوار برداری اقتصادی کند، بنابراین برای سرعت در آوار برداری و ستون گذاری و مستحکم کردن پایه‌های اقتصاد انتخاب مدیران قوی یک نیاز مبرم است. انتخاب وزرایی که در دولت آقای روحانی کارنامه خوبی از آن‌ها به جا نمانده شاید خط بطلانی برای مردمی باشد که به وعده‌های رئیس دولت سیزدهم دل بسته اند، به هر حال آنچه به عنوان انتخاب وزرا تا کنون شنیده شده در حد گمانه زنی است مثل دعوت از آقای اسلامی برای تداوم کار در وزارت راه وشهرسازی. محمود اولاد؛ کارشناس اقتصاد و بازار مسکن در گفتگو با دانشجو به عملکرد محمد اسلامی دراین وزارتخانه که با مبحث مهمی همچون مسکن که از دغدغه‌های اصلی مردم به ویژه جوانان است انتقاداتی دارد که در ادامه می‌خوانید.


کارشناس اقتصاد و بازار در خصوص عملکرد وزیر راه و شهرسازی دولت دوازدهم گفت: در واقع بررسی عملکرد آقای اسلامی را باید در دو مقوله یکی تحت عنوان عملکرد فردی و دیگری تحت عنوان عملکردی که در سازمان تحت مدیریت وی صورت گرفته، خلاصه کرد. در مقوله غیر فردی، از وقتی که وزارت راه و شهرسازی با هم ادغام شد باید قبول کنیم که حتی کارآمد‌ترین وزیر هم نمی‌توانست موفقیت قابل قبولی دراین عرصه به دلایل مختلفی که بخش کوچکی از آن ذکر خواهد شد، داشته باشد. با توجه به اینکه دو وزارتخانه راه و شهر سازی تحت نظر یک فرد است، دو وزارتخانه‌ای که از هر نظر با هم تفاوت‌های جدی و راهبردی دارند مدیریت دراین وزارتخانه با چالش‌هایی همراه می‌شود.

اولاد افزود: در خصوص وزارت مسکن و شهرسازی می‌توان گفت سیاست گذاری‌هایی که در بخش شهر سازی اتخاذ می‌شود کارکرد‌های بلند مدتی دارد در حالی که وزرات راه و ترابری سابق یک وزارت اجرایی به شمار می‌رود، بنابراین نوع وظایف و سیاست گذاری‌های این حوزه با بخش مسکن و شهر سازی بسیار متفاوت است. براین اساس می‌توان گفت به شکل معمول وزارت راه ۹۵ درصد اجرایی عمل می‌کند و به همین دلیل نزدیک به ۹۷ درصد بودجه این وزارتخانه به وزارت راه اختصاص می‌یابد در حالی که تنها ۳ درصد صرف بخش مسکن و شهر سازی می‌شود.

وی در ادامه خاطر نشان کرد: بودجه اختصاص یافته به فعالیت‌های مربوط به وزارت راه و تفاوت آن با امور مسکن و شهر سازی نشان از تفاوت کار و مجزا بودن کار در این وزارتخانه دارد. در نتیجه وقتی حجم اعتبارات یک بحش بیشتر است خود به خود میزان فعالیت، پاسخگویی و تمرکز در آن بخش بیشتر است.

محمود اولاد در خصوص بخش راه وزارت راه و شهرسازی گفت: حجم تعداد شرکت‌ها و زیر مجموعه‌هایی که در سمت راه قرار دارند که اعم از جاده ای، ریلی و هوایی می‌شود، بسیار متفاوت از بخش مسکن و شهرسازی است. درواقع می‌توان گفت بخش وزارت راه دنیای عظیمی است که متناسب با این فضا، شرکت‌ها و زیر مجموعه‌های زیادی فعالیت می‌کنند. با توجه به اینکه این بخش یک حیطه اجرایی است پس با ریسک‌های بسیاری رو به رو می‌شود. به عنوان مثال در بخش راه هر لحظه باید منتظر یک پدیده یا وقوع اتفاق تلخی مثل خدای ناکرده سقوط هواپیما یا خارج شدن قطار از ریل بود، بنابراین مدیریت در این بخش، بحرانی و لحظه‌ای است. اما در مقابل، تصمیم گیری‌ها و سیاست گذاری‌ها در بخش مسکن و شهرسازی بلند مدت است، بنابراین وزیری که وارد این وزارتخانه می‌شود مثل آقای اسلامی باید مسوولیت دو کار در دو حیطه متفاوت را برعهده بگیرد، از این روست که معتقدم جمع کردن این دو وزارتخانه در کنار هم نمی‌تواند منجر به موفقیت برای وزیر و مدیر مربوطه شود؛ بنابراین می‌توان گفت بخشی از موفقیت یا عدم موفقیت وزیری، چون آقای اسلامی را می‌توان به این موضوع ارتباط داد.

کارشناس اقتصاد مسکن درباره عملکرد آقای اسلامی گفت: از نظر بحث عملکرد فردی آقای اسلامی، با توجه به خواستگاهی که داشتند به نوعی خصلت اجرایی در آقای اسلامی بر خصلت مدیریتی غلبه دارد، یعنی آقای اسلامی از آن دست مدیرانی است که علاقه به تصمیم گیری‌های تک نفره، دستوری و فرمانی برای انجام کار دارد، موضوعی که مدیریت در این وزارتخانه بخصوص در بخش مسکن و شهرسازی را دچار چالش‌های بسیار جدی می‌کند. این روحیه دربخش سیاست گذاری برای بخش مسکن وشهرسازی می‌تواند چالش زا باشد چرا که سیاست گذاری‌های بخش مسکن باید مدبرانه و برای بلند مدت اتخاذ شود، بنابراین در این محور‌ها سیاست گذاری‌های فشاری و ضربتی نه تنها جواب نمی‌دهد، بلکه پیامد‌های بدی به دنبال دارد.

اولاد در این باره تصریح کرد: بخش مسکن، از جمله بخش‌های اقتصادی به شمار نمی‌رود که تصمیم یک فرد در آن کارساز باشد، چرا که برای این بخش مشورت با کارشناسان ومتخصصان امر بسیار حائز اهمیتی است، اما چون روحیات آقای اسلامی فردمحورانه است تا مشورت گیرنده، بنباراین تصمیمات تحکمی که در بخش مسکن و شهرسازی اتخاذ شد کمکی به بخش مسکن نکرد و نتوانست برای این بخش دستاوردی داشته باشد.

کارشناس اقتصاد مسکن افزود: آقای اسلامی برای بخش مسکن کار خاصی انجام نداد چرا که بخش مسکن مثل جمع و جور کردن بحران‌هایی که در اتفاقات و حوادثی مثل چپ کردن اتوبوس یا خارج شدن قطار از ریل اتفاق می‌افتد، نیست، بلکه تلاطم‌های بازار مسکن آنی و به صورت دستوری و ضربتی حل نمی‌شود. تلاطم‌های بازار مسکن راهکار محور است نه دستوری محور؛ بنابراین سیاست گذاری‌هایی مثل عدم تخلیه منازل مسکونی و فشار به موجران برای عدم افزایش اجاره بها و ... بدون در نظر گرفتن خاصیت بازار و واقعیت‌های عرضه و تقاضا، نه تنها به نفع مستاجران تمام نمی‌شود بلکه تبعات بلند مدت منفی به جا می‌گذارد که نتیجه آن عدم اجاره دادن ملک از سوی موجر، یا زیر زمینی و پنهانی شدن قرارداد‌ها و از بین بردن شفافیت دراین بازار است.

محمود اولاد کارشناس اقتصاد و بازار مسکن خاطر نشان کرد: در نتیجه وقتی عملکرد‌ها مقطعی، کوتاه مدت و پروژه محور می‌شود متوجه این موضوع مهم می‌شویم که سیاست گذاری در مسکن به حاشیه می‌رود یا اصلا تعطیل می‌شود و وزارتخانه در حد یک تعاونی مدیریت می‌شود! یعنی وزارتخانه به آن عظمت شبیه به یک تعاونی مسکن می‌شود که برای ساخت مسکن از مردم پول می‌گیرد، البته در این موضوع هم چندان موفق نبوده است. بررسی تک تک این موارد و موارد دیگری که در این بحث جای پرداختن به آن نیست مشخص می‌کند عملکرد آقای اسلامی در وزارت راه و شهرسازی چندان مطلوب نبوده و منجر به قفل شدن سیاست گذاری‌های درست در بخش شهرسازی شده که آثار آن را در کلان‌شهر‌هایی مثل تهران و مشکلات بخش مسکن در سراسر کشور به خوبی شاهد هستیم.