کار و کاسبی‌شان این روزها حسابی سکه است، هنوز مشتری قبلی را راه نینداخته که مشتری دیگری از راه می‌رسد. می‌گوید بعد از گرانی دلار و نجومی شدن قیمت گوشی، تقاضای مردم برای تعمیر موبایل چندین برابر شده است. آرش که به گفته خودش پنج ‌سال است مشغول تعمیر موبایل است به «شهروند» می‌گوید: «زمانی وقتی ال‌سی‌دی گوشی می‌سوخت، کمتر کسی حاضر به تعمیر آن می‌شد، اما حالا مردم تمام تلاش‌شان را می‌کنند که گوشی قبلی خود را تعمیر و دوباره از آن استفاده کنند. به‌عنوان مثال در گذشته عوض کردن ال‌سی‌دی ٥٠٠‌هزار تا یک‌میلیون تومان خرج روی دست مشتری می‌گذاشت، درنهایت هم معلوم نبود نتیجه چه از آب درمی‌آید، درحالی‌که می‌توانستند با یک تا ١,٥‌میلیون تومان یک گوشی خوب بخرند. طبیعی بود که مشتری‌ قید گوشی قبلی را که اتفاقا ریسک خراب‌شدن دوباره آن هم بالاست، بزند و سراغ گوشی جدیدی برود. اما حالا وقتی قیمت یک گوشی ساده ٤‌میلیون تومان است و با یک‌میلیون تومان می‌توان ال‌سی‌دی آن را درست کرد، بیشتر مردم ترجیح می‌دهند که دستی به سر و روی گوشی قبلی خود بکشند و همان را دوباره استفاده کنند.» اما این تنها تعمیرکاران موبایل نیستند که کسب و کارشان این روزها حسابی رونق پیدا کرده است. صادق فیض‌آبادی، رئیس اتحادیه توليدكنندگان و تعميركاران تجهيزات الكترونيكي و حفاظتي در این‌باره به «شهروند» می‌گوید که میزان مراجعه مردم برای تعمیر لوازم الکترونیکی نسبت به پارسال ٥٠ تا ٦٠‌درصد بیشتر شده است؛ به‌عنوان مثال اگر ماژول یا پنل یک ال‌سی‌دی ٦‌میلیون تومانی سوخته باشد، می‌توان با ٨٠٠‌هزار تومان تلویزیون را تعمیر کرد و تعمیر دستگاه‌های الکترونیکی برای مردم ارزش افزوده بالایی را ایجاد می‌کند. اما مشکل از آن‌جا آغاز می‌شود که برای پیدا کردن یک قطعه مجبورید بازار را زیر و رو کنید. او که کاسه صبرش از کمبود قطعه‌های الکترونیکی لبریز شده، ادامه می‌دهد: «درحالی می‌توان با تعویض یک المان کوچک مانیتور یا تلویزیون و دی‌وی‌دی را همانند روز اول قابل استفاده کرد که برخی از وسایل به دلیل کمبود قطعه چندین هفته در تعمیرگاه‌ها باقی می‌مانند.»
کمبود قطعه در بازار
اما در شرایطی بالا رفتن قیمت دلار، تعمیر اجناس را به‌صرفه کرده که فعالان بازار از کمبود قطعه گله می‌کنند. هرچند که ثبت و سفارش گوشی تلفن همراه براساس ارز نیما حالا آزاد شده است، اما آن‌گونه که علیرضا صمیمی، عضو هیأت‌مدیره اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی به «شهروند»‌ می‌گوید: «جدای از مشکلاتی که ترخیص کالا از گمرک را حسابی کُند کرده است، واردات قطعه‌های گوشی همچنان براساس ارز آزاد انجام می‌شود. اما کمبود قطعه تنها به گوشی تلفن همراه محدود نمی‌شود و به گفته فیض‌آبادی، قطعه‌های الکترونیکی هم این روزها در بازار حسابی کم شده و تعمیر دستگاه‌های الکترونیکی به مشکل برخورده است.» آن‌گونه که این فعال صنفی توضیح می‌دهد، درحال حاضر قطعاتی مثل ماژول، مادربرد، اپتیک و پک لایت در بازار کم شده و همین مسأله فعالان این صنف را مستأصل کرده است.
او ادامه می‌دهد: «به‌عنوان مثال اگر پک لایت یک مانیتور ١٩ اینچی که قیمتش یک‌میلیون و ٢٠٠ تا یک‌میلیون و ٥٠٠‌هزار تومان است، خراب شود می‌توان با ٢٠٠‌هزار تومان تعمیر کرد اما اگر این قطعه کوچک نباشد باید این مانتیور را کنار گذاشت و دستگاه جدیدی را جایگزین آن کرد.»
قطعات اورجینال پیدا می‌شود، اما سخت
آن‌گونه که فعالان صنفی می‌گویند، دارندگان برندهای اپل و سامسونگ بیشترین رکورد مراجعه به تعمیرگاه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. هرچند که عضو هیأت‌مدیره اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی می‌گوید قطعات اورجینال تمامی برندها در بازار پیدا می‌شود، هرچند سخت، اما صاحبان این گوشی‌ها می‌گویند این روزها بسیاری از فروشندگان قطعات تقلبی و حتی کارکرده را روی گوشی‌های آنها استفاده می‌کنند. اما حال و روز برخی از برندها از همه بدتر است. صاحب یک گوشی برند بلک‌بری می‌گوید: «ال‌سی‌دی موبایلم از حدود یک ماه پیش با مشکل مواجه شد. ابتدا فکر می‌کردم با پرداخت هزینه‌ای هرچند بالا مشکل موبایلم حل می‌شود، ولی نشد.» او که عطای خاص‌بودن گوشی‌اش را به لقایش بخشیده است، ادامه می‌دهد: «برای تعمیر گوشی‌ام تلاش بسیاری کردم، ولی ال‌سی‌دی گوشی‌ام در بازار ایران موجود نیست و ناچار شدم سراغ برند دیگری بروم.»
گوشی دست دوم بخریم یا نه
این روزها کسانی که قادر به خرید گوشی نو نیستند، سراغ گوشی‌های دست دوم می‌روند و همین مسأله بازار تلفن‌های همراه دست دوم را حسابی رونق بخشیده است. بازار پر رونقی که به گفته عضو هیأت مدیره اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی چندان قابل اعتماد و اطمینان نیست. صمیمی می‌گوید: «درحال حاضر گوشی‌ای که پارسال یک‌میلیون تومان بود، ٣‌میلیون تومان خرید و فروش می‌شود. در چنین شرایطی تنها کسانی حاضرند گوشی‌شان را بفروشند که ایراد فنی مهمی دارد یا خیلی قدیمی شده است.»
به گفته او «زمانی که گوشی ارزان بود، مردم هر دو‌سال یکبار گوشی خود را عوض و گوشی به‌روزتری را خریداری می‌کردند، اما درحال حاضر کمتر کسی توان مالی چنین کاری را دارد.»
آموزش تعمیرات موبایل چقدر برای شما
آب می‌خورد
اما اگر داغ‌شدن این بازار وسوسه‌تان کرده تا کسب‌وکاری در این زمینه برای خودتان مهیا کنید، کافی است چرخی در دنیای مجازی بزنیم و ببینیم همه‌جا پر است از دوره‌های مختلف آموزش تعمیرات موبایل؛ از آنلاین گرفته تا حضوری.
یک حرفه باکلاس، پرطرفدار و ظاهرا نان و آب‌دار برخلاف تصورتان خیلی هم کم‌هزینه نیست. تهیه و خریداری تجهیزات اولیه و اساسی برای تعمیر موبایل ازجمله هیتربلور، منبع تغذیه، پیچ‌گوشتی و پنس، قلع و هویه، مولتی متر و لوپ و غیره دست‌کم برای شما ٧‌میلیون تومان آب می‌خورد.
البته جدول بالا چند غایب اساسی دارد؛ لپ‌تاپ یا کامپیوتر رومیزی که برای برخی کارها لازم است و همین‌طور میز و صندلی و دکور مناسب. شما علاوه بر تجهیزات نیاز دارید در مغازه خود برخی لوازم جانبی را هم داشته باشید، تا در صورت نیاز به تعویض یا درخواست مشتری به سرعت عرضه کنید. حتما می‌دانید فروش لوازم جانبی مثل برچسب، هندزفری و ... سود خوبی هم دارد. اما از همه مهمتر دستگاه‌های تعویض فلت و گلس و ال‌سی‌‌دی موبایل است که این روزها در بازار قیمت‌شان به ٧٠‌میلیون تومان هم رسیده است.
علاوه بر هزینه ١,٥ تا ٢میلیون تومانی آموزش، گرفتن پروانه کسب هم حدودا ٢میلیون تومان خرج روی دست شما می‌گذارد.
بازار برای من جا دارد؟
طبق اصل اساسی اگر محصول -این‌جا خدمات- باکیفیت و قیمت مناسب ارایه کنید، جا برای شما هست و می‌تواند پررونق هم باشد. با توجه به عصر ارتباطات -تغییرات سریع تکنولوژی و از این چیزها- لازم است شما عاشق این کار و همیشه به‌روز باشید. فعالان این صنف بر لزوم آشنایی کافی با زبان انگلیسی برای حفظ قدرت رقابت و توان به‌روز ماندن هم تاکید می‌کنند. خلاصه اگر با این شرایط وارد کار موبایل شوید، جا برای شما هست و حتی می‌توانید کسب‌وکاری پررونق هم داشته باشید، اما در غیر این صورت خودتان را خسته نکنید.
مکان‌یابی تعمیرگاه؛ محله خودمان یا علاءالدین!؟
اصل‌کاری را یادتان نرود؛ یک جای خوب مغازه بزنید. اما جای خوب کجاست؟ جایی که اصلا تعمیراتی نیست یا بورس تلفن همراه شهر؟ مثلا اگر مشهدی هستید، به این فکر کنید که محله خودتان بهتر است یا پاساژ علاءالدین که بورس موبایل است؟ پیشنهاد فعالان این صنف این‌که بورس موبایل بهتر است، چراکه هنوز فرهنگ مردم به گونه‌ای است که ترجیح می‌دهند برای خرید یا تعمیر موبایل به بورس آن بروند.
و اما هزینه مکان؛ ٢ تا ٤‌میلیون تومان هم برای اجاره
شما فضای زیادی برای راه‌اندازی یک تعمیرگاه موبایل لازم ندارید و یک میز هم کفاف کارتان را می‌دهد. البته اگر یک میز را در بورس موبایل اجاره کنید، باید ماهانه حدود ٢ تا ٤‌میلیون تومان برای آن کنار بگذارید. چنانچه می‌خواهید خیلی حرفه‌ای کار تعمیر موبایل را انجام بدهید و یک مغازه را به صورت کامل اجاره کنید، باید دست‌کم ٢٠ میلیونی خرج کنید. اما اگر سراغ محله خودتان بروید، قطعا با هزینه‌های بسیار کمتر هم می‌توانید ١٢-١٠ متر فضا اجاره کنید.